Түүхэн замналын тойм: Германы Социал Демократ нам (ГСНД) нь албан ёсоор 1875 онд үүсгэн байгуулагдсан 147 гаруй жилийн түүхэн замнал бүхий дэлхийн анхны социал демократ үзэл баримтлал бүхий арвин баялаг туршлагатай улс төрийн хүчин юм. XIX зууны сүүлч үеэс эхлэн Германы улс төр, эдийн засгийн олон тулгамдсан асуудалд бодлогын шийдлийг боловсруулж, түүхэн цаг үеийн олон даваа нугачааг амжилттай туулж, улс орондоо төдийгүй, дэлхий дахинд социал демократ үзэл баримтлалыг үлгэр жишээ байдлаар хөгжүүлэн хэрэгжүүлсээр байна.

Бидний эчнээ мэдэх Август Бебель, Эдуард Бернштейн, Вильгельм Либкнехт, Карл Каутский зэрэг социал демократ үзэл баримтлалын онолын голлох төлөөлөгчид бол ГСДН-ын үүсгэн байгуулагчид билээ.

Герман дахь ажилчин ангийн эрх ашгийг хамгаалах, нийгмийн тэгш боломжийг бүрдүүлэх зэрэг эрхэм зорилго чиглэлээсээ өнөөг хүртэл ухарч, няцалгүй, ард иргэдийнхээ хүсэл зориг, эрх ашгийг тэргүүнд тавьсаар ирсэн нь ГСДН-ыг Германы парламентад олонхын суудалтай улс төрийн чадварлаг бодлогын түвшний институт болж төлөвших үндэс суурь нь болжээ.

Тус улсын Холбооны Засгийн газар нь олон намын төлөөллөөс бүрддэг учир гэрлэн дохионы эвсэл хэмээн нэрийдэх нь бий.

2023 оны 3 сарын 29-ний өдөр Холбооны Засгийн газраас улс орны ирээдүйд нөлөөлөх түүхэн чухал шийдвэрийг эвслийн бүрэлдэхүүнд байсан улс төрийн хүчнүүд зөвшилцөлд хүрч гаргасан талаар ГСДН-ын дарга Ларс Клингбейл мэдэгдэл хийлээ.

Тэрээр "Одоо бид нэг алхам урагшилж, бүтцийн томоохон өөрчлөлтийг хийж, төрийн шийдвэр гаргалтыг илүү хурдасгаж, дэд бүтцийн томоохон төслүүдийг урагшлуулах хамтын шийдэлд хүрсэн нь Герман хүчирхэг улс хэвээр үлдэхийг хүсэж буйн тод илрэл юм" гэжээ.

Энэхүү шийдвэрийн хүрээнд “Хөгжил, шинэчлэлийн хурдасгуур” гэх багц хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх юм. Ингэснээр ГСДН, Христийн Ардчилсан Холбоо, Германы ногоон нам зэрэг Холбооны Засгийн газрын эвслийг бүрдүүлж буй улс төрийн хүчнүүд өөрсдийн үзэл баримтлалд тулгуурласан мөрийн хөтөлбөрөө харилцан уялдаатай байдлаар хэрэгжүүлэх боломж үүсэж, тэдний улс төрийн тавцанд дах сэргэлт болж байна.

“Хөгжил шинэчлэлийн хурдасгуур” багц хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр Германы эдийн засгийн өсөлт нэмэгдэж, шинээр ажлын байр бий болоход томоохон түлхэц үзүүлнэ. Мөн 2045 он гэхэд нүүрсхүчлийн хийг бууруулах зорилгодоо хүрэхэд чухал нөлөөтэй юм.

Засгийн газрын энэхүү шийдвэрийн талаар Канцлер Олаф Шольц “Гэрлэн дохионы зарчмаар Холбооны Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд багтаж буй олон намын төлөөлөл оновчтой шийдвэр гаргаж чадлаа. Мөн удаан хугацаанд энэхүү багцын талаар хэлэлцсэний эцэст "ирээдүйд хэрэгтэй, ард иргэдийнхээ эрх ашигт нийцтэй  үнэ цэнтэй байхаар шийдэлд хүрлээ. Аливаа шинэчлэл нь удаан хугацаанд байгаагүй дэвшилтэт боломжуудыг авчирдаг. Ингэснээр бид дижитал эрин үеийг бий болгож, уур амьсгалын өөрчлөлтөд нөлөөлж буй хүний оролцоотой хүчин зүйлсийг зогсоож чадна." гэжээ.

Хөгжил, шинэчлэлийн хурдасгуур багцын хүрээнд:

• 2045 он гэхэд эрчим хүч, аж үйлдвэр, зам тээвэр, барилга байгууламж зэрэг салбарын утааны ялгаруулалтын багасгаж, дэвшилтэт техник, технологийн шийдлийг нэвтрүүлж, үйлдвэрлэлийн урсгал зардал болон алдагдлыг бууруулахад бодлогын дэмжлэг үзүүлэх;
• Дэд бүтцийн төслүүд болох төмөр зам, авто зам, эрчим хүчний сүлжээг өргөтгөх, шинээр барих ажлыг хурдасгаж, сэргээгдэх эрчим хүчний бүтээн байгуулалтыг шинээр хийх;
• Байгаль орчныг хамгаалах асуудлыг хөгжлийн тэргүүлэх чиглэлд оруулж, байгаль орчноо хамгаалж, үйлдвэр болон аж ахуй газруудаар нөхөн сэргээлтийн өндөр түвшинд хийлгэх;
• Холбооны Засгийн газраас тус улсын төмөр замын сүлжээг шинэчлэх, зорчигч болон ачаа тээвэрт нэмэлтээр шаардлагатай өргөтгөлд их хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийж, цаашид ачааны машины төлбөрөөс олсон орлогыг төмөр замын бүтээн байгуулалтад зарцуулна. Мөн нийтийн тээврийн үйлчилгээг хөдөө орон нутагт өргөжүүлнэ;
• Холбооны Засгийн газар 2030 он гэхэд Германд хамгийн багадаа 15 сая бүрэн цахилгаанаар ажилладаг машиныг хэрэглээнд нэвтрүүлж, цахилгаан автомашиныг цэнэглэх станцуудыг бүтээн байгуулна;
• Германд нийт эрчим хүчний хэрэглээний гуравны нэгээс илүүг халаалт, халуун усанд зарцуулдаг. Иймээс 2024 оноос эхлэн айл өрхүүдэд 65-аас доошгүй хувьд нь сэргээгдэх эрчим хүчээр ажилладаг халаалтын системийг шинээр суурилуулахаар төлөвлөжээ.

Энэхүү байгаль орчинд ээлтэй хэр нь аж үйлдвэржилтийг дэмжсэн бодлого нь 2045 он гэхэд Герман Улсыг дэвшилтэт замналаар хөгжих эхлэл болно. Мөн гаднын улс орнуудаас эрчим хүчний хараат байдлаас салгах, алс хэтдээ дэлхий дахинд нүүрлэж болзошгүй уур амьсгалын өөрчлөлтийг зогсооход өндөр оролцоотой улс орон болгох чухал алхам гэж Германы Хумбольтын Их сургуулийн Бодлогын Судлал Хүрээлэнгээс дүгнэжээ.

ЭХ СУРВАЛЖ: https://www.spd.de/aktuelles/detail/news/modernisierungsturbo-fuer-deutschland/29/03/2023

Орчуулсан: Стратеги Академийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Б.Батмэнд